Circulaire economie binnen VTH: een logische stap vooruit

Omgevingsdiensten hebben vanuit het VTH-stelsel een stimulerende rol in de circulaire economie. Bijvoorbeeld op het gebied van afvalpreventie en grondstofbesparing. Tegelijkertijd bewaken omgevingsdiensten ook de veiligheid van de transitie voor mens en milieu.De transitie is vanwege de verwachte grondstoffenschaarste, milieuvervuiling en klimaatverandering nodig. Nederland heeft zich tot doel gesteld om in 2050 een volledig circulaire economie te hebben.

Een belangrijk tussendoel is halveren van het gebruik van primaire grondstoffen in 2030. Dat vraagt om bewuste keuzes op alle niveaus: van besparen en verduurzamen van grondstoffen tot voorkomen van afval en hergebruiken van producten en materialen.

Circulair én strategisch

Zowel het Rijk als de Europese Unie koppelen de circulaire economie ook aan strategische autonomie. Door materialen lokaal her te gebruiken worden we minder afhankelijk van grondstoffen uit het buitenland. Ook worden we minder gevoelig voorverstoringen in internationale toeleveringsketens. Dit maakt circulaire economie niet alleen een milieuopgave, maar ook een strategische.

Een veerkrachtig VTH-stelsel is cruciaal

Voor een succesvolle transitie moet het VTH-stelsel (Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving) effectief ingezet worden. Omgevingsdiensten kunnen binnen dit stelsel de circulaire transitie stimuleren en faciliteren. Aan de andere kant dienen ze ook te bewaken dat de transitie ongewenste gevolgen heeft; toepassingen dienen veilig te zijn voor mens en milieu. Circulaire innovaties brengen uitdagingen met zich mee voor wet- en regelgeving, want die sluit soms onvoldoende aan op nieuwe technieken. Omgevingsdiensten signaleren en agenderen deze issues via het kennisnetwerk.

Bouwen aan kennisdeling

Er zijn belangrijke stappen gezet richting een landelijke kennisinfrastructuur voor circulaire economie binnen het VTH-stelsel. Onder coördinatie van de kennisregisseur werkt een landelijk kennisnetwerk aan verbinding met VTH-experts CE bij de omgevingsdiensten. Er zijn binnen het kennisnetwerk vijf kennisvertegenwoordigers benoemd om deze landelijke samenwerking verder te versterken.

 

Afval of Niet? – juridische duidelijkheid met zorgvuldigheid en expertise

In de circulaire economie is het onderscheid maken tussen afvalstof en niet-afvalstof cruciaal. Het is erg belangrijk dat materialen die in de handel gebracht worden veilig zijn voor de menselijke gezondheid en het milieu. Daarom moet zorgvuldig worden beoordeeld of het nog om afval gaat of dat dit label niet van toepassing is op het materiaal. Omgevingsdiensten spelen hierbij een centrale rol.

Het kennisplatform Afval of niet?

Bestaat uit een netwerk professionals die ondersteunt bij deze beoordeling. Daarbij staat kennisdeling en onderlinge toetsing centraal.

Je kunt een opgesteld rechtsoordeel* aan het kennisplatform aanbieden voor validatie. Dit oordeel wordt besproken in peer review-verband, waarbij professionals van andere omgevingsdiensten en Rijkswaterstaat meelezen en deze valideren.
Dit zorgt voor een uniforme benadering, betere juridische borging en versterkt het lerend vermogen. Uniformiteit geeft ook bedrijven meer duidelijkheid en een snellere afhandeling. Dit draagt bij aan een gelijk speelveld.

Wat is een rechtsoordeel

Wanneer een bedrijf wil verifiëren of een materiaal door het bevoegd gezag (nog) als afval wordt beschouwd, kan het aan een omgevingsdienst vragen een rechtsoordeel op te stellen. Het gaat om een casus specifieke juridische toetsing van alle feiten en omstandigheden, gehouden tegen het licht van de in Nederland geldende wet- en regelgeving. Omdat een rechtsoordeel casus-specifiek is, kan deze niet vanzelfsprekend in andere gevallen gebruikt worden. Er moet altijd getoetst worden of het gaat om een identieke situatie. En of het geldende recht, dat van toepassing is, niet is aangepast.
Zo’n rechtsoordeel is geen besluit en men kan niet tegen dit rechtsoordeel in bezwaar of beroep. Indien het rechtsoordeel onderdeel is van een omgevingsvergunning kan hier wel tegen in beroep worden gegaan. Ook kan tegen een handhavingsbesluit dat volgt uit een rechtsoordeel in beroep worden gegaan.

Contact

  • Omgevingsdiensten en andere overheden kunnen met vragen of casuïstiek contact opnemen via: Afvalofniet@omgevingsdienst.nlDocumentatie hierover is te vinden op het besloten
    Kennisplatform Afval of Niet | Omgevingsdienst NL (toegankelijk voor overheidsprofessionals).
  • Het kennisplatform is niet beschikbaar voor bedrijven. Bedrijven nemen contact op met de omgevingsdienst in de regio. Deze begeleiden het proces en adviseren.
  • Meer informatie is te vinden op de website Afvalstof of niet Afvalstof van de overheid. Hier kun je ook contact opnemen met de helpdesk afvalbeheer.

Welke informatie is beschikbaar op Kennisplatform Afval of Niet | Omgevingsdienst NL

  • De officiële vragenlijsten voor beoordeling van einde-afval, voortgezet gebruik en bijproduct.
  • Een heldere procesbeschrijving met uitleg over het platform en het proces.
  • Een Q&A.
  • Standaard formats voor het opstellen van een rechtsoordeel
  • Door het kennisplatform gevalideerde rechtsoordelen

Waarom dit belangrijk is

Door samen te werken aan een heldere interpretatie van de afvalregelgeving draagt het platform bij aan een gelijk speelveld. Het kan circulaire innovaties ondersteunen en bijdragen aan een toekomstbestendige circulaire economie. Rechtsoordelen geven aan hoe een bevoegd gezag in een specifieke casus aankijkt naar de afvalstatus van een materiaal. Dit biedt bedrijven handelingsperspectief.

Guido Israëls

kennisregisseur Circulaire Economie
Als kennisregisseur stimuleer ik het delen van kennis op het gebied van Circulaire Economie en het platform Afval of Niet. Ik verbind VTH-professionals uit het hele stelsel met elkaar en help bij het in kaart brengen van ontbrekende kennis en het ontwikkelen daarvan. Dit doe ik vanuit mijn overtuiging dat kennisdeling en samenwerking essentieel zijn om de transitie naar een circulaire economie te versnellen. Met een brede achtergrond in de circulaire economie breng ik ervaring mee vanuit zowel de adviespraktijk als de uitvoeringsorganisatie. Die gecombineerde ervaring gebruik ik om bruggen te slaan tussen beleid en praktijk, en zo bij te dragen aan de versterking van de uitvoeringskracht binnen het VTH-stelsel.

Agenda

Vandaag

  • Waterkwaliteit

Spreekuur Indirecte Lozingen Omgevingsdienst NL (via Teams)

Online via (teams)

Het doel van dit spreekuur: Op een vlotte en toegankelijke manier kennis uitwisselen over VTH en Indirecte Lozingen.  We werken met een vaste agenda: Actualiteiten Casuïstiek Vragen Belangrijke zaken uit […]

  • Algemeen

Synergiebijeenkomst Bodem & Ondergrond

Centraal in het land

We nodigen je van harte uit voor een bijeenkomst over bodemnetwerken. Doel van de dag is om overzicht te krijgen (en te houden) over welke netwerken er zijn. En hoe […]

  • Algemeen

Netwerkdag Circulaire Economie

Centraal in het land

Beste VTH-partner, We nodigen je van harte uit voor de Kennisnetwerkdag Circulaire Economie – een inspirerende dag vol verbinding, kennisdeling en ontmoeting! Deze dag staat in het teken van samen […]

Kennisnet

Kennisnet is dé ontmoetingsplek voor professionals van de omgevingsdiensten, gemeenten, waterschappen, regionale overheidsdiensten, rijksoverheid, provincies, veiligheidsregio’s en andere samenwerkingspartners. Op het kennisplatform Circulaire Economie en het kennisplatform Afval of Niet worden documenten over deze thema’s gedeeld. Daarnaast is het mogelijk vragen te stellen in het forum. Het is dé plek om jouw kennis te vergroten, te delen en samen te werken.