Vlak voor het reces van de Tweede Kamer heeft staatssecretaris Thierry Aartsen van IenW de Kamer per brief geïnformeerd over de Staat van VTH en daarmee over de voortgang in de versterking van het VTH-stelsel. Uit de brief ademt waardering voor de inzet van alle betrokken organisaties.
Het onderzoek wijst uit dat afgelopen jaren hard gewerkt is om het VTH-stelsel te versterken. Er is door Omgevingsdienst NL, IPO, VNG, Unie van Waterschappen en ILT samengewerkt aan tal van producten uit het Interbestuurlijk programma VTH omgezet. De Staat van VTH laat zien dat deze acties en producten de organisatie van het VTH-stelsel versterken. Zo wordt er gewerkt met uniforme mandaten, met de Landelijke Handhavingsstrategie Omgevingsrecht (LHSO) en Omgevingsdienst NL groeit als organisatie. Tegelijkertijd toont het onderzoek aan dat doorvoeren van afspraken in de praktijk nog niet op alle onderdelen goed op gang is gekomen. De dagelijkse praktijk van het stelsel loopt nog achter. ‘Ondanks de goede wil van veel partijen blijkt dat het veranderingsvermogen laag is. Door de vele bevoegde gezagen in het land is het realiseren van verandering een complexe opgave’, is in de brief te lezen.
MVV
Deze samenwerking wordt voortgezet in de Meerjarenagenda Versterking VTH-stelsel milieu (MVV) en bouwt voort op de Samenwerkingsafspraken. Het doel van de MVV is om binnen vier jaar een goed functionerend, efficiënt en toekomstbestendig VTH-stelsel te hebben. ‘Dit benadrukt onze inzet en vormt een duidelijke stap voorwaarts in het waarborgen van een schone, veilige en gezonde leefomgeving’, schrijft de staatssecretaris. In de MVV-aanpak is aandacht voor kwaliteitscriteria, regionale beleidscyclus, kennisinfrastructuur, visitaties, digitalisering en financieringssystematiek.
Wetsvoorstel
De staatssecretaris werkt ook aan wetsvoorstel voor versterking van het VTH-stelsel. Directe aanleiding is rapport ‘Om de leefomgeving, Omgevingsdiensten als gangmaker voor het bestuur’ (commissie Van Aartsen). Doel van het wetsvoorstel is verbeteren en uniformeren van de kwaliteit van de werkzaamheden van omgevingsdiensten binnen het VTH-stelsel om uiteindelijk het risico op milieu- en gezondheidsschade te verkleinen. In het wetsvoorstel komen onder meer aan de orde: werkgebied van omgevingsdiensten, robuustheid van de diensten, wettelijke verankering Staat van VTH, positie van de staatssecretaris en repareren van omissies na invoering van de Omgevingswet. De maatregelen zijn uitgewerkt in een wetsvoorstel en toegelicht in de memorie van toelichting. De internetconsultatie tot en met 16 januari 2026.
Onderzoek
De Staat van VTH is een onderzoek naar het functioneren van het VTH-stelsel milieu. Het onderzoek wordt iedere twee jaar uitgevoerd. Omgevingsdiensten beantwoorden uitgebreide vragenlijsten. Het gaat om doeltreffendheid van de VTH-taakuitvoering. ‘Deze eerste Staat van VTH laat een duidelijke beweging zien in het stelsel. Partijen weten elkaar te vinden en de organisatie van de uitvoering wordt versterkt’, schrijft Aartsen aan de Kamer. Maar hij constateert ook dat diverse onderdelen meer tijd nodig hebben. ’Het is daarom van belang dat gemeenten en provincies en de uitvoeringspartijen de komende jaren tijd en energie beschikbaar blijven maken voor het versterken van de uitvoering’, aldus de brief.
Lees hier verder: Voortgang versterking VTH-stelsel december 2025 | Tweede Kamer der Staten-Generaal